Parijs-Roubaix kent een rijke historie. Niet verwonderlijk ook met zo’n parcours waar menig favoriet gesneuveld is of juist de wedstrijd heeft beslist. In 1896 organiseren twee plaatselijke patrons van de textielindustrie een rit tussen Parijs en Roubaix, dat voornamelijk dient als opwarmer voor Parijs-Bordeaux, een inmiddels verdwenen klassieker die in die tijd veel meer aandacht geniet.





In de beginjaren wordt de koers nog verreden met gangmakers. Wisselend per jaar krijgen de renners hulp van fietsers (onder andere tandems) of motorrijders. In 1910 wordt de eerste Parijs-Roubaix gefietst zonder gangmakers. Net als het jaar voordien wint Octave Lapize de zware wedstrijd, wat hij in totaal drie keer presteert.

Langzaamaan groeit Parijs-Roubaix naar een ongekende status, geïllustreerd door een der bijnamen ‘La Reine’, doelend op de plaats die het inneemt tussen andere klassiekers; koningin.
Hoewel de smalle landbouwweggetjes in het noorden van Frankrijk altijd al voor selectie zorgt is het in de beginjaren toch de Côte de Doullens die voor de eerste afscheiding zorgt.
Na de Eerste Wereldoorlog zijn de wegen in Noord-Frankrijk zwaar gehavend. Menig paadje wordt opgevuld met zo maar wat klinkers. Uiteindelijk ontstaat door een combinatie van oude, reeds bestaande wegen en het aanleggen van nieuwe kasseistukken het parcours dat zo kenmerkend is voor Parijs-Roubaix. Overigens onderging het parcours in de jaren zestig nog enkele grote veranderingen. Wegens de onbegaanbaarheid van een aantal paden werd besloten de wegen op te knappen. Uit angst om Parijs-Brussel achter na te gaan door de sensationele stukken uit het parcours te halen, wordt in 1966 de start verplaatst naar Chantilly, zo’n vijftig kilometer dichter bij Roubaix. Bovendien wordt in 1968 op voorspraak van locale held Jean Stablinski een totaal van 58 kilometer aan kasseien opgenomen in het parcours. Het beruchte Bos van Wallers – d’Arenberg maakt dat jaar ook voor het eerst zijn opwachting in l’enfer du nord, de hel van het noorden. Toch zijn de organisatoren nog steeds niet helemaal tevreden. Sinds 1977 wordt het startschot gegeven in Compiègne.

De koers wordt gedurende een aantal jaar van de Tweede Wereldoorlog gehouden onder een andere naam. Bovendien vormden niet de wegen tussen Parijs en Roubaix het decor voor de wedstrijd maar wordt er gereden tussen Parijs en respectievelijk Le Mans en Reims. In de drie jaren dat de race van parcours verandert heet het Trophée Duralumin.

Parijs-Roubaix heeft alles. De winnaar moet van goeden huize komen om winnend over de streep te komen op de legendarische wielerbaan van Roubaix. De koers vertegenwoordigt heroïek, behendigheid en hard labeur. De winnaar steelt nooit de koers. Vandaar kent het palmares louter grote namen. Garin, Lapize, Pélissier, Leducq, Maes, Van Steenbergen, Coppi, Bobet, Van Looy, Gimondi, Merckx, De Vlaeminck, Moser, Raas, Kelly en Museeuw zijn een aantal namen die allen op de erelijst prijken.
Bovendien is het haast de enige plaats waar zelfs de grote Merckx niet onoverwinnelijk werd geacht. Met name zijn landgenoot Roger de Vlaeminck was een geduchte concurrent. Ondanks de tweestrijd in die tijd tekenen beiden voor een zevental overwinningen. De Vlaeminck is recordhouder met vier zeges, Merckx bezit samen met Octave Lapize, Gaston Rebry, Rik van Looy en Francesco Moser een drietal overwinningen.

Vanwege het grote gevaar op kwetsuren gaan er stemmen op om de route veiliger te maken. Het beruchte bos van Wallers sneuvelde vorig jaar maar La Drève des Boules (de officiele naam van de kasseiweg) is na herstelwerkzaamheden weer opgenomen in het parcours. Andere kasseistroken wanen zich nog steeds onveilig en dienen op lange termijn wellicht ook hersteld te worden. Echter zoals René Fallet in 1979 opmerkte: “Gevierde klimmers, jullie bergen zullen nooit verdwijnen. Vervloekt zijn zij die de kasseien laten doen verdwijnen en daardoor zorgen voor ontslag van de De Vlaemincks van deze wereld.”